Yaklaşık 2000 yıl öncesine dayanan binlerce yazıt ve petroglif(tarih öncesinde yapılmış taş resim), Ürdün Siyah Çöl’deki Jebel Qurma bölgesinde keşfedildi. Onlar, şuan ıssız olan alanın hayat dolu olduğu bir zamanı anlatıyorlar.
Jebel Qurma Arkeolojik Alan Projesi’ne öncülük eden Hollanda’daki Leiden Üniversitesinde profesör Peter Akkermans; “Şu günlerde, Jebel Qurma alanı ve genel olarak Siyah Çöl, son derece antipatik, kurak ve geçmesi zor bir bölge,” dedi. Takımın günümüze ait olan alanı çektiği fotoğraflar, çok az su, tarım ya da vahşi doğayı gösteriyor.
Yazıtlarda, eski zamanlarda Suriye, Ürdün ve Arabistan’ın belirli bölgelerinde yaşamış olan insanlar tarafından kullanılan alfabetik bir yazı olan safaitik kullanılmış. Araştırmalar devam ediyor ancak arkeologlar, bulgularının yaklaşık 2000 yıl önce Jebel Qurma’da vahşi doğa ve oldukça büyük bir insan nüfusunun bulunduğuna işaret ettiğini söylüyorlar.
Hayat ne zaman gelişti?
Akkermans’a göre; Jebel Qurma bölgesinde insanların alanı yoğun bir şekilde kullandıklarını öne süren kelimenin tam anlamıyla binlerce safaitik yazıt ve petroglif var. Petroglifler ya da taş sanatı; aslan, ceylan, at ve muhtemelen deve kuşu olan büyük kuş resimlerini sergiliyor. Bu petrogliflere yakın bulunan yazıtlar, çok kısa olmaya meyillidir. Metinlerin çoğu; tamamen falanca, falancanın oğlu gibi isimlerden oluşuyor.
Bazı metinler, Antik Petra şehrini inşa eden Nabataeans insanları ile Jebel Qurma’da yaşayan insanların arasında anlaşmazlık olduğunu ima eden birkaç yazı ile insanların ne yaptıkları üzerine bazı bilgileri içeriyor. Bir yazıtta; “Nabataeans’ları gözetlemedeyim,” cümlesi geçiyor.
Diğer yazıtlar Jebel Qurma’da yaşamış olan insanların karşılaştıkları meydan okumalar ve aksilikleri anlatıyor. Bir yazıt; “Açlığa karşı güç galip gelsin” derken, bir diğeri; “Sevgilisi yüzünden dağılmış” olduğunu söyleyen bir adam tarafından yazılmış.
İlgili Yazılar
Uzmanlar bu günlerde metinlerin ve petrogliflerin ne demek istediklerini ve niçin oluşturulduklarını daha iyi anlamak için analizler yapıyorlar. Taş sanatı – yazıtlar ya da semboller – yapmanın ana sebebi hala belirsiz ve tartışmaya açık. “Taş sanatı yapıcısının taşımaya çalıştığı mesaj neydi?” Akkermans bunu sorguluyor.
Yemyeşil olan bir alan nasıl kurak oldu?
Yazıtlar ve petrogliflerin yanında arkeologlar, Jebel Qurma’nın insanları tarafından kullanılmış olan kamp, barınak ve mezar kalıntıları buldular. Arkeologlar, yaklaşık 2000 yıl önce bölgede yaşayan insanların göçebe olduğuna inanıyorlar. Takım, çevrenin eski zamanlarda nasıl göründüğünü ve alanın bugünkü ıssız haline nasıl dönüştüğünü bulmak için daha fazla kanıt arıyor.
Akkermans; “Bir mevkideki kazılarımız, yıl boyunca suya ihtiyacı olan birkaç taxa ağaç gruplarını temsil ediyor gibi gözüken M.S.üçüncü yüzyıldan kalma kömür kütleleri ortaya çıkardı,” dedi. “Bu yüzden, en azından M.S. üçüncü yüzyılda şartlar, bugünden tamamen farklı olmuş olabilir. Bu, önümüzdeki sezonda polen özünü çıkarma ile kesinlikle keşfetmek istediğim şeydir.”
Buluşları açıklayan bir rapor, yakınlarda Amerikan Arkeoloji Gazetesi’nde yayınlandı.
Çeviri: Elif Nur Targan
Kaynak: Live Science