Utah’ın güneyinde fosil araştırmaları yapan bilim insanları, kesinlikle dinozorlar tarafından ödül olarak bırakılan izler keşfettiler.
Utah’ın San Juan ilçesinde fosil araştırması yapılırken paleontologlar en az 800 yıl önce bir uçurumun çıkıntısı altında inşa edilmiş bir taş yapıyı keşfettiler.
Binanın büyük bir kısmı yakınlarda bulunan krem rengi kumtaşından yapılmış olup bir parça göze çarpmıştı: kapı yüzeyinin üst kısmında bulunan pembemsi kaya.
Bu bir theropodun korunmuş ve fosilleşmiş izleriydi.
Denver Jeologlar Toplantısı’nda meslektaşlarıyla yaptığı toplantıda keşfinden bahseden paleontolog Joshua Smith “Fosilleşmiş parça ile döşeme başka bir yerden buraya taşınmış olduğunu ve daha sonra inşaatçılar tarafından kasten bu yapı içerisinde kapı eşiği olarak yerleştirildiğini gösteriyor” diye belirtmiştir.
“Amerika’nın güneybatısında uçurum kenarında yer alan yapılarda omurgalılara ait [iz] izleri içeren çalışmalar şimdiye kadar bilinmemekteydi ve bu keşif bu türde belgelenmiş ilk olaydır.”
Smith, bir röportajda 2003 yılında Utah’ın güney doğusundaki paleontolojik kazı zamanını doldurmaktayken bu keşfi tesadüfen yaptığını açıkladı.
Western Digs’e konuşan Smith “Erken Jura Navajo Kumtaşı’ndan yeni bir dinozor türü ve familyasının kazısını yapıyorduk” diyor.
“Zaman zaman iş aralarında [yakınlardaki] arkeolojik kalıntıları da keşfetmek istiyorduk ve ben daha sonra kapı eşiğini fark ettim.
Kayalık yaşam alanları arkeologlarca çok iyi bilinmektedir; ancak dinozor izleri fark edilmemişti ve aslında kapı eşiği binanın geri kalanından farklı bir kaya türündendi.
Smith “Üst kirişte iki iz görünmektedir, biri diğerinden daha sönüktür” diyor.
“Ayrıca, orijinal olarak varlıklarıyla dikkatimi çeken kesitte görünürde olan izler bulunmaktadır.”
Smith, yapının Ancestral Puebloan tarihinin birkaç aşamasından oluşan ve inşa edilen küçük bir konut olduğunu söylüyor.
İlgili Yazılar
Ancestral Puebloanlar tarımla uğraştıkları ve yaşam alanları inşa etmeye başladıkları tarih yaklaşık 2.500 yıl öncesi olup yapının bölümleri Basketmaker II olarak bilinen erken evreye tarihlenmektedir.
Fakat evin inşaatının büyük bir kısmı, yaklaşık 1150 ila 1350 öncesinde, Pueblo III olarak bilinen dönemin son zamanlarında yer almış gibi görünmektedir.
Smith, izler taşıyan kayanın kasten yerleştirildiğini ekliyor. Çünkü koyu pembe renkte olan taş, binanın yapımında kullanılan taşların kalanından farklı bir yapı arz etmektedir.
Smith, bunun güneybatıda görülen ön bağlantı mimarisinde, dinozor izlerinin yer aldığı, bilinen ilk örnek olduğunu söylemektedir.
“Dinozor izlerinin yakınında bulunan bir kayanın içerisinde yer alan dinozor izlerine ait imajlardan en az bir örnek olduğunu biliyorum” diyor. “ve bunun bu antik toplulukların kendi etraflarındaki peyzajda yer alan fosilleri fark ettiklerinin bariz bir sonucu olduğunu düşünüyorum.”
Fosilleşmiş izler ikno-fosiller olarak bilinmektedirler ve bu izleri yapan türün hangisi olduğunu belirlemek imkânsız değilse de zordur.
Fakat Smith, paleontologların parçaları sınıflandırmak için ayrı bir sisteme sahip olduklarını açıkladı.
“İzler, organizmaların bir türe tanımlanmalarıyla benzer bir şekilde bir ikno-türe tanımlanmakta, açıklanmakta ve ilişkilendirilmektedir” diyor.
Smith, Ancestral Puebloan evindeki üç parmaklı iz Grallator olarak bilinen bir türe ait gibi görünmekte olup Coelophysis benzeri küçük bir etobur türü olan bir theropod olup uzunluğunun üç metreyi bulduğunu belirtmektedir.
Buldukları kaya türünden yola çıkarak izlerin muhtemelen, en az 200 milyon yıl önce çamurlu bir nehir yatağında dolaşan bir dinozor tarafından yapılmıştı.
Smith kapı eşiği taşı hakkında “Benim en iyi tahminim Geç Triyas Chinle Formasyonu veya Erken Jura Kayenta Formasyonu’ndan olduğudur” diyor. “Bu formasyonlardan her ikisi de doğada nehir akıntısından kaynaklanan oluşumlardır ve taş paçaları kesinlikle fluviyaldir, bu oluşumların her ikisi de buna yakından maruz kalmıştır ve her ikisinden de Grallator izleri boyunca çokça bulunaktadır.”
Çeviri: Bünyamin Tan
Kaynak: westerndigs
