Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Efsanevi Hükümdar Kral Minos Gerçekten Var Mıydı?

Hem Yunan mitolojisine hem de efsaneye göre, Minos, Yunan topraklarının güneyinde Akdeniz'de bulunan Girit adasının eski Yunan kralıydı

'Minos duruyor' - 5. Kanto, 4. satır. Dante Alighieri'nin Cehennemi için Gustave Doré'nin Kral Minos çizimi.
1 7.028

Söz konusu Minos olduğunda akla iki şey gelmektedir: İlki, Labirentin içine hapsedilen Minotor’u beslemek için Atinalı gençlerden vergi alan Girit’in acımasız ve efsanevi lideri olması, ikincisi ise, hem Virgil’in Aeneid Destanı’nda hem de Dante Alighieri’nin İlahi Komedya, Cehennem adlı hikayesinde anlatıldığı gibi Yeraltı Dünyası’nın yargıcı olması. Biz bu makalede ikincisinden çok ilkine odaklanacağız.

Kral Minos kimdir?

Hem Yunan mitolojisine hem de efsaneye göre, Minos, Yunan topraklarının güneyinde Akdeniz’de bulunan Girit adasının eski Yunan kralıydı.

Dergimizde Yayınlanan Tüm Mitoloji Yazılarına Buradan Ulaşabilirsiniz

Dante’nin İlahi Komedyasındaki “Minos”

Kraldan bahseden en eski kaynak, M.Ö.9’uncu yüzyıla dayanmaktadır. Bu eserler Homeros’un İlyada ve Odesa destanlarıdır. Fakat sadece çok küçük bir bağlam içerisinde değinilmektedir:

İlk olarak Zeus Giritle ilgilenmesi için Minos’u yarattı. Eşsiz Deucalion gibi Minos da ona bir erkek torun verdi. Büyük Girit’teki tüm insanların lordu olan Deucalion da beni yarattı. Ve şimdi gemiler beni, kötü bir yere, buraya, sana, senin atalarına ve diğer Truvalılara getirdi.

İlyada (Kitap 13.450)

“Ve bir zamanlar Theseus’un Girit’ten kutsal Atina’nın tepelerine zorla götürmek istediği kötü kalpli Minos’un dürüst kızı Ariadne’yi, Phaedra’yı ve Procris’i gördüm…”

Odesa (Kitap 11.321)

Minos, adanın Orta Kuzey kıyısında bulunan Knossos’ta hâkimiyetini sürdürmekteydi. Ege Denizi’ndeki tüm ticareti yöneten ve doğuda hem eski Filistin toprakları hem de Mısır’da etkili olan büyük ve güçlü bir donanmayı kumanda ediyordu. Arkeolog Sir Arthur Evans’ın efsanevi krallarından dolayı bu adı verdiği Minos Medeniyeti, M.Ö. yaklaşık 1400 yılına yani Mikenli Yunanlılar adayı işgal edene kadar, Tunç Çağı boyunca Ege’yi işgal altında tuttular.

Girit Uygarlığı Hakkında Yazılarımız İçin Tıklayınız

Knossos Sarayı Çizimi
İlgili Yazılar

Kral Minos’un Veba ve Açlık İsteği

Minos’un etrafında gelişen hikayedeki bir dizi olayın ardından Girit hükümdarı, Atina şehrini kendi kurallarına göre yönetti ve Tanrı’dan vatandaşlarının veba ve açlık çekmesini istedi. Bir kehanet ise daha sonra, Atina halkının bu cezadan kurtulmasının tek yolunun Minos’un taleplerini yerine getirmek olduğunu ortaya koydu: “Minotor için kurban edilmek üzere dokuz yılda bir yedi erkek ve yedi kızı Girit’e gönder. “Yarısı boğa yarısı insan olan Minotor, efsanevi mimar Daedalus tarafından yaptırılan bir labirentte Girit adasında yaşıyordu. Yaratık bir gün Theseus’un elinde hayatını kaybedecekti.

Theseus ve Minotor Labirentte.(1861) Edward Burne-Jones tarafından

Hikayeyi ve onun hangi efsanelere dayandığını biliyoruz, ancak eski Minoslar var mıydı? Mikenler’den önce Minoslar bölgeyi Minos’un Atina’yı fethetmesine paralel olarak yönetiyordu. Fakat bundan daha fazlası var mı?

Minos Medeniyetinde Yazı

Minoslar, Linear A olarak adlandırılan bir yazıyı kullandılar. Fakat her glifin hece hece tercümesini yapabilsek de, uzmanlar dili tam anlamıyla çözemediler. Linear A ile yazılmış ortaya çıkan yazıtlar Minos’un var olduğunu gösterebilir ancak Minos dili hakkında yeterince bilgi olmadan, yazıtlar Minos adında kimseden yani kraldan bahsetse de belirsiz kalmaktadır.

Zakros Sarayındaki Minos Linear A tableti, Sitia Arkeoloji Müzesi

Minos adının da Firavun ya da Sezar gibi bir unvan olarak kullanıldığı teorisi ortaya çıkmıştır. Adı taşıyan asıl yönetici olabilirdi ancak krallar kendinden öncekileri imrenerek unvan da alırlardı. Ama kullanım durumuna bakılınca bu, daha sonraki kaynaklarda hem Yunanlılar hem de Mısırlılar tarafından kullanılan bilinen bir sıfattı. Yukarıda da belirtildiği gibi, Yunanlılar zaman zaman mitolojik öykülerinde küçük bir role sahip tek bir kişinin bir arketipini ya da modelini yaratırlardı. Öte yandan Mısırlılar da bu teorinin doğru olduğunu kanıtlayabilirler.

Yeni Krallık Dönemi (M.Ö 1550 – 1070) sırasında Mısır metinlerinde Girit Adası’ndan Kaftu veya Keftiu (Akkadkaptaru ve İncil’de Caphtor) olarak bahsedilirdi. Fakat bazı durumlarda, Minos’un  bir tür çevirisi olan Menus adıyla eşleştirilirdi. III. Ramses’in hüküm sürdüğü (M.Ö. 1186-1155) sırada diğeri kullanılmadan Menus yazılmaktaydı. Bu, adayı ve bu adada yaşayan insanları Minos adı altında tanımlamanın Mısır’a özgü yolu muydu? Aynı zamanda bu, eski Minos’un var olduğunu mu gösteriyor yoksa sadece Girit krallarının aldığı bir unvan mı?

Nereye Dergisi Araştırmalarına Buradan Ulaşabilirsiniz

Çeviri: N.İrem Kızıler

Kaynak Ancient-Origins

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

1 yorum
  1. Yiğit diyor

    Gayet öz ve açıklayıcı bir yazı, çeviri için teşekkürler.

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More