Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Sümer Hükümdarlarının Kraliyet Mezarları ve Hazineleri

Mezarların on altı tanesi, içlerinde bulunan muazzam hazinelerden dolayı ‘kraliyet ailesine yakışır’ olarak adlandırılmıştır.

2 66.348

Ur’un Kraliyet Mezarları, Mezopotamya’nın güneyinde (günümüzde Irak’ın güneyi) bulunan Ur antik kentindeki yaklaşık 2.000 mezardan oluşan, Sümerlere ait 5.800 yıllık bir mezarlıktır. Mezarların on altı tanesi, içlerinde bulunan muazzam hazinelerden dolayı ‘kraliyet ailesine yakışır’ olarak adlandırılmıştı. Bu hazinelerin arasında, altın rengi boncuklar, bronz renkli kalıntılar, silindir şeklinde mühürler, müzik enstrümanları ve seramiklerin olduğu gibi aynı zaman da toplu ritüellerde kullanılan el ürünü eşyalar da vardı.

Mezarlık, Britanyalı arkeolog Leonard Woolley tarafından yapılan bir kazıyla 1920’lerde ve 30’larda ortaya çıkarıldı ve bu kazı ne yazık ki, çıkarılan değerli kalıntıların pek çoğunun ana vatanlarından kalmaktansa Londra’daki Britanya Müzesinde sergilenmesiyle sonuçlandı.

Mezarlıkta bulunan el ürünü eşyaların çok küçük bir kısmı Bağdat’taki Irak Ulusal Müzesinde sergilenirken kalanlar, Philedelphia’daki Pensilvanya Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji Müzesindedir.

Leonard Woolley, kazılarda ortaya çıkarılan, Sümer Kraliçesinin ünlü Lirini tutuyor, 1922
Leonard Woolley, kazılarda ortaya çıkarılan, Sümer Kraliçesinin ünlü Lirini tutuyor, 1922

Ur Mezarlarının Keşfedilmesi

Leonard Woolley, Ur’un Kraliyet Mezarlığındaki kazılarına 1922 yılında başladı. Alan hakkındaki ilk araştırmasını bitirdikten sonra Ziggurat Harabesinin yanındaki bir hendeği kazmaya başladı. Woolley’in yanındaki işçiler, gömüleri, altın mücevherleri ve değerli taşları burada keşfetti. Bu nedenle buraya ‘altın hendek’ denmeye başlandı. Ancak, Woolley, bu hendekteki kazısını sonlandırmaya karar verdi çünkü ne kendisinin ne de yanındaki işçilerin bu kazıları yapmak için yeteri kadar tecrübeli olmadığının farkındaydı. Bu yüzden Woolley, 1926 yılında ‘altın hendeğe’ dönmeden önce binaların kazıp çıkarılmasına yoğunlaştı.

Ur Şehrinde harabeler, Güney Irak, arka tarafta ziggurat görülüyor
Ur Şehrinde harabeler, Güney Irak, arka tarafta ziggurat görülüyor

Woolley’in kazılarının sayesinde yaklaşık 2.000 mezardan oluşan bir mezarlık gün yüzüne çıkarıldı. Bu mezarların çoğu basitçe çukurlardı. İçlerinde kilden bir tabutun içinde ya da kamışlardan yapılmış bir hasıra sarılı cesetler vardı. Bu gömülerin içinde ayrıca birkaç mezar eşyası vardı: seramikkaplar, birkaç parça kişisel eşya ve az miktarda mücevher.

Kraliyet Mezarları

Ancak Woolley, 16 mezarın diğerlerinden daha dikkat çekici olduğunu keşfetti. Bu mezarlarda, ölüler çukurlara değil de taştan mezarlara gömülmüştü ve yanlarında çok miktarda lüks mezar eşyası vardı. Dahası, ölüler için bazı ritüeller yapıldığı konusunda kanıtlar var. Bu zengin mezarların Mezopotamya’nın en güçlü hükümdarlarının ebedi karargâhı olduğuna inanılıyor.

Kraliçe Puabi’nin mezarında bulunan, yeniden yapılmış Sümer şapkası ve kolyesi, Britanya Müzesinde sergileniyor.
Kraliçe Puabi’nin mezarında bulunan, yeniden yapılmış Sümer şapkası ve kolyesi, Britanya Müzesinde sergileniyor.

En bilinen ‘kraliyet’ mezarlarından bir tanesi, örneğin, Puabi adında bir kraliçeye aittir ve PG 800 olarak adlandırılmıştır. Mezarda bulunan ve üzerinde kraliçenin isminin yazdığı silindir şeklindeki bir mühür sayesinde (Sümerce ve çivi yazısıyla yazılmış) mezarın kime ait olduğu biliniyor. Mezarın sahibinin isminin korunmasının yanı sıra bu mezar bozulmamıştı ve yağmalanmadan günümüze ulaşmıştı.

Kraliçe Puabi’nin mezarından çıkarılan Boğa Kafası Liri (Britanya Müzesi)
Kraliçe Puabi’nin mezarından çıkarılan Boğa Kafası Liri (Britanya Müzesi)

Kraliçe Puabi’nin kubbeli bir odada ahşaptan bir tabut sehpasının üzerinde gömüldüğü keşfedildi. Mezarında altın yaprakların özenle bir araya getirilmesinden oluşan süslü bir başlık, altın renkli kurdeleler, lacivert taşından (lapislazuli) ve akik boncuklarından oluşan ipler, bir çift büyük, hilal şeklinde küpeler bulundu ve kraliçenin parmaklarında yüzükler vardı. Ayrıca kraliçeyle ilgili olduğu düşünülen bir çukur daha vardı ve bu çukurun içinde, beş tane silahlı askerin, bir çift öküz için dört tane seyisin ve başka üç tane hizmetli ve on iki tane kadın hizmetlinin kalıntıları bulundu. Bu kişilerin ölü kraliçe için yapılan bir ritüeldeonun için kurban edildiği düşünülüyor.

Kraliçe Puabi’nin Silindir Mührü
Kraliçe Puabi’nin Silindir Mührü

Ur’un Standardı

İlgili Yazılar

Bu mezarların birinde önemli ama hala tanımlanamayan bir nesne bulundu. Bu nesne, Ur’un Standardı olarak bilinmeye başlandı. İnsan eliyle yapılmış bu eserin, bir hikayekesitini gösteren askeri bir standard olduğuna inanılıyor. Değerli lacivert taşları (lapislazuli), deniz kabukları ve kırmızı kireç taşıyla süslenmiş olmasının yanı sıra kutunun üzerinde önemli olduğu görülen ve hizmetliler ve müzisyenlerle birlikte bir ziyafette yer alan, oturan kişilere eşya taşıyan ya da hayvanları onlara doğru yönlendiren insanlar temsil edilmişti. Standard’ın öbür tarafında ise savaş arabalarındaki insanların yerde yüzükoyun yatmış cesetleri ezdiğini ve mahkumları bir diğer önemli kişiye doğru götürdüğünügösteriyor. Bu kutunun nasıl kullanıldığı ya da içinde ne olduğu bilinmiyor.

Ur’un Standardı
Ur’un Standardı

Eskiçağ Kültürlerinde Dünya ve İnsanın Yaratılışı -Bölüm 1- “Sümerler”

Çeviri: Sinem Ayan

Kaynak: ancient-origins

 Kaynakça:

 Department of Ancient NearEastern Art, TheMetropolitanMuseum of Art, 2008. Ur: TheRoyalGraves. [Online]
Available at: http://www.metmuseum.org/toah/hd/urrg/hd_urrg.htm

Iraq’s Ancient Past: RediscoveringUr’sRoyalCemetery, 2016. ChallengingTheories. [Online]
Available at: https://www.penn.museum/sites/iraq/?page_id=225

Iraq’s Ancient Past: RediscoveringUr’sRoyalCemetery, 2016. TheRoyalCemetery. [Online]
Available at: https://www.penn.museum/sites/iraq/?page_id=26

Mark, J. J., 2011. Ur. [Online]
Available at: http://www.ancient.eu/ur/

State Board of Antiquities&Heritage, Iraq, 2016. Iraq(‘)s Ancient Past: Rediscovering Ur(‘)s RoyalCemetery. [Online]
Available at: http://www.iraqmuseum.org/news/entry/iraqs-ancient-past-rediscovering-urs-royal-cemetery/

Sumerian Shakespeare, 2016. TheRoyalTombs of Ur. [Online]
Available at: http://sumerianshakespeare.com/117701/

TheUniversity of Tennessee, Knoxville, 1999. TreasuresfromtheRoyalTombs of Ur. [Online]
Available at: http://mcclungmuseum.utk.edu/exhibits/treasures-from-the-royal-tombs-of-ur/

World Archaeology, 2011. RoyalTombs of Ur. [Online]
Available at: https://www.world-archaeology.com/great-discoveries/royal-tombs-of-ur.htm

Zettler, R. L., 2014. TreasuresFromTheRoyalTombs Of Ur. [Online]
Available at: https://oi.uchicago.edu/museum-exhibits/special-exhibits/treasures-royal-tombs-ur-1

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

2 Yorumlar
  1. hamdi diyor

    çok guzel

  2. new car financing diyor

    Mezarların bu kadar zenginlikle dolmasının sebebi nedir acaba.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More