Sefahat İçin Bir Bahane: Antik Yunan Symposiumları (Kutlamaları)

Eski Yunanlıların partileri, dans etmeyi ve her fırsatta içki içmeyi sevdikleri bir sır değildir. Bu fırsatlar bir doğumun, sevilen birinin gelişinin veya bir evliliğin kutlanması olabilirdi. Aslında çoğu zaman kutlama yapmak için belirli bir amaca gerek duyulmazdı. Ancak bu parti ve kutlamalar genellikle evlerde gerçekleşen Eski Yunan hayatının çok belirgin bir yönü olan symposium(veya symposion) ile karıştırılmamalıdır. Bir symposiumda, Yunanlı erkekler bugün yanlış bilinenin tersine, yalnızca yemek, içmek ve eğlenmek için toplanmazdı.

Eski Yunan Toplumunda Symposiumun Önemi

Symposiumun sosyal ve kültürel önemi, Platon (Eflatun)’un ve Xenophon (Ksenofon)’un Symposium isimli önemli edebi eserlerinde ele alınmasından anlaşılabilir. Megaralı Theognis’in Ağıtlar’ı gibi birkaç şiirde de symposium bahsi geçmektedir. Tarihteki en ünlü symposium kuşkusuz, yaklaşık M.Ö. 385-370 yıllarında Platon tarafından kaleme alınan eşsesli felsefi metindir. Platon’un Symposium adlı eserinde, aralarına Sokrates ve Alkibiades’inde dâhil olduğu symposiuma katılan bir grup erkek aşkın ne olduğunu sorgular ve tartışır. Bu etkinlik Atina’da trajedi yazarı Agathon’un evinde gerçekleşir ve Sokrates’in aşkın en yüce amacının bir filozof olmak ya da kelimenin tam anlamıyla bir bilgelik aşığı olmak demek olduğunu beyan ettiği ünlü konuşmasıyla hatırlanır.

Yaygın bir biçimde Platon’un en iyi eserlerinden biri olarak kabul edilen Diyalog, çağdaş tarihçiler tarafından Antik Atina’daki yaşamı, özellikle de eski Atinalıların insan cinselliği hakkındaki görüşlerini ve sosyal bir kurum olarak symposiumu daha iyi anlamak için güvenilir bir kaynak olarak kullanılmıştır. Daha da önemlisi, birçok çağdaş bilim adamı symposiumun kendisini bir düzeyde aşkın doğuşu, amacı ve doğasıyla ilişkilendirdiğine ve Platonik aşk olarak bildiğimiz şeyin kökeni olduğuna inanmaktadır.

Symposium Sırasında Gerçekte Neler Olurdu?

Öncelikle, symposiuma yalnızca en yüksek sosyal sınıfa ait Yunan erkeklerin katılmasına izin verilirdi. Kadınlardan bu toplantılara katılabilmesi mümkün olanlar yalnızca hetairai denilen, çok güzel, özellikle dans ve müzik alanında yetiştirilmiş, yüksek eğitim almış ve zarif hayat kadınlarıydı. Her konuğa başına takacağı bir çelenk verilir ve alçak masaları ile yedi ilâ on beş kanepesi olan bir odada bir koltuğa uzanması istenirdi. Her ne kadar iç mekânda bu tür pek çok oda arkeolojik olarak tanımlanmış olsa da, symposiumu en iyi temsil eden resim belki de Paestrum’daki Dalıcının Mezarı çizimidir. Bu aristokratik, koreografisi olan sosyal toplantıda erkekler neşeli bir ortamda birlikte içer, sohbet eder, şakalar yapar, oyunlar oynar ve müzik eşliğinde şiirler okurlardı.

Parti genellikle akşam karanlığında başlardı, ancak müzisyenlerin, dansçıların ve hetairai’nin ayarlanması, şarabın seçilmesi gibi hazırlıklar günlerce sürebilirdi. Eski Yunanlılar yemekle içki içmediklerinden etkinlik yemekle başlatılırdı.

Akşam törenlerinin ustasına symposiarch denirdi ve o gece ne kadar şarap içileceğine o karar verirdi. Eski Yunanlılar şaraplarına su katarlardı; bu yöntemle kendilerini bütün Yunan-Olmayan toplulukları tanımlamakta kullandıkları “barbarlar”dan ayırdıklarına inanırlardı. Symposiarch aynı zamanda şaraba hangi oranda su katılacağına da karar verirdi. Hizmetliler krater adı verilen kapta sıvıları karıştırırlardı ve sonrasında symposiarch konuklara servis yapardı. İlginç bir şekilde, M.Ö. 6. yüzyılın sonlarına doğru symposium kaplarında şarap soğutucuları, testileri ve çeşitli içki kapları ile karıştırma kaplarını da içeren büyük bir çeşitlilik vardı. Bu kapların pek çoğu içkili partileri ve sefahat âlemlerini tasvir ediyordu. Başka kimleri tasvir ediyordu dersiniz? Dionysos ve takipçilerini!

Hiç kimse bir symposiumdan tamamen ayık ayrılmazdı

İçkiden sorumlu ev sahibi olarak, sorumlu symposiarch misafirlerinin sarhoş olmasını önlemek için elinden gelenin en iyisini yapmaya çalışırdı çünkü aynı mekânda birçok sarhoş erkeğin olması kavga çıkmasına yol açabilir ve bu da itibarını zedeleyebilirdi. Aynı zamanda, symposiumdan sadece tek bir kişi bile tamamen ayık ayrılsa, buna iyi gözle bakılmazdı. Temel olarak, harika bir symposiumun nasıl olması gerektiğine dair altın, kural eğlendirici bir şekilde Yunanlı şair Euboulos’un yazdığı bir oyunda şöyle tasvir edilmiştir:

“Aklı başında erkekler için sadece üç krater hazırlarım: biri sağlık için (ilk önce bunu içerler), ikincisi aşk ve zevk için ve üçüncüsü de uyku için. Üçüncüsü bittikten sonra akıllı erkekler eve gider. Dördüncü krater artık benim değildir – kötü davranışa aittir; beşinci bağırmak içindir; altıncı hoyratlık ve hakaret içindir; yedinci kavgalar için ve sekizinci de mobilyaları kırıp dökmek içindir. Dokuzuncu depresyon için onuncu ise çılgınlık ve şuursuzluk içindir.”

Noel Geleneğinin Kökeni Pagan Şenliklerine Dayanıyor

Aşkın Günü – Sevgililer Günü’nün Karmaşık Kökenleri

Politik Entrika: Antony ve Kleopatra’nın Kaderini Mühürleyen Sahte Haberler

Yazan: Theodoros Karasavvas

Çeviri: Zeynep Atademir

Kaynak: ancient-origins “The Ancient Greek Symposium: Just an Excuse for Debauchery?“

References:

The Symposium in Ancient Greece. Available at: www.ancient.eu/Symposium/

The symposium: What Happened During The Athenian Drinking Parties. Available at: www.users.globalnet.co.uk/~loxias/symposium.htm

What Was The Social Significance Of The Symposium. Available at: www.ancientgreece.com/essay/v/what_was_the_social_significance_of_the_sympos/

The Symposium by Plato. Available at: www.goodreads.com/book/show/81779.The_Symposium