Nereye Dergisi
Arkeoloji, Tarih, Gezi, Seyahat ve Yaşam Kültürü Dergisi

Romalı Efendilerin Baş Belası Efsane Gladyatör “Spartaküs” – Bölüm 2

Roma gladyatörü Spartaküs’ün liderliğinde, Üçüncü Köle Savaşı MÖ 73-71 yıllarına kadar sürdü ve bu savaş birçok Romalı kölenin gladyatör ringinden kaçma teşebbüsüydü.

0 7.589

Roma gladyatörü Spartaküs’ün liderliğinde, Üçüncü Köle Savaşı MÖ 73-71 yıllarına kadar sürdü ve bu savaş birçok Romalı kölenin gladyatör ringinden kaçma teşebbüsüydü. Bir zamanlar savaştığı Roma lejyonları tarafından köleliğe zorlanan bir Trakyalı olarak Spartaküs, özgürlüğünün elinden alınmasına öfkelenmişti ve diğer gladyatörleri isyana toplayarak olayları kendi eline aldı. Capua’daki eğitim okullarından başarılı bir şekilde kaçan Spartaküs ve adamları Roma tümenini yenerek İtalya boyunca yağmalamaya devam ettiler. Senato’nun Roma devletinin gerçek anlamda tehlikede olduğuna inanmasıyla, Marcus Licinius Crassus köle isyanına bir son getirmek için seçilen kişi oldu.

### Spartaküs Yazısının 1. Bölümünü Okuyun

Spartküs’ün ölümü, Hermann Vogel, 1882

Crassus’un Spartaküs’e karşı savaşı

Güçlü ve seçkin bir Roma generali olan Lucius Cornelius Sulla’nın yönetimindeki Romalı politikacı ve eski bir general olan Crassus Roma’nın en zengin adamıydı. Crassus, kendi sermayesiyle yeni birlikler hazırlayıp yetiştirmeyi teklif etti ki bu şekilde eğer Roma’ya başarılı bir dönüş yaparsa kendisini stratejik olarak politik manevralara hazırlayacaktı. Crassus Spartaküs’den bir saldırı gelmesini bekleyerek birliklerini Picenum sınırlarına götürdü, ancak Mummius ilk fırsatta savaş açtı ve yenilgiye uğradı. ‘’Bu kararlı hareketin ardından, Crassus’un 1 numaralı elçisi (Senatoryal sınıfta doğan ve Roma ordusunda bir general olan) başarısız oldu ve Crassus’un birçok adamını kaybetti. Crassus, Spartaküs’e karşı ordularını bizzat kendisi yönetti. Spartaküs’ün en büyük gizemlerinden biri de burada başladı, çünkü Spartaküs, Publicola’yı Galya’nın çıkışına kadar hırpaladıktan sonra adamlarını bilinmeyen nedenlerden dolayı Güney İtalya’ya geri sürdü. Plutarch’a göre Spartaküs, orada başka bir köle savaşı başlatarak Sicilya’yı almak amacıyla rotasını denize çevirmişti. Spartaküs, kendisini ve adamlarını adanın karşısına geçirmek için Kilikya korsanları ile anlaşma yaptı böylece Crassus’dan kaçtı. Fakat parası yüzünden ihanete uğradı ve geride kaldı. O sıralarda Hispainia ve Pontus’daki savaşlar sona eriyordu. M.Ö. 71’de, başarılı General Gnaeus Pompeius Magnus (‘Büyük Pompey’) Roma’ya döndü ve Spartaküs’ün ayaklanmasıyla ilgilendi. Appian’a göre, Roma Senatosu Pompey’den Crassus’un ordusuna destek sağlamasını istedi çünkü Spartaküs tehlikesi hala büyüyordu ve Crassus en iyi sonuçları yeterince hızlı vermiyordu. Bu ikinci ve bir miktar daha korkutucu lejyoner tehditler yüzünden Spartaküs, tam bir yok olmayı önlemek için Crassusla bir anlaşma yapmaya çalıştı. Ancak, Spartaküs’ü yendiğinde kazanacağı prestijin farkında olan Crassus, bu şöhreti istiyordu. Spartaküs’ün teklifini reddetti ve tercihini savaşmaktan yana kullandı.

### Kilikyalı Korsanlar Yazımızı Okuyabilirsiniz

### Roma’nın Korsanlara Karşı Yaptığı Seferler

Bu reddetmenin ardından Spartaküs, Crassus ile son kez Brundusium’a kaçma teşebbüsünde bulundu. Ancak Spartaküs oraya vardığında, Mithridate’i yöneten ve yenilgiye uğratan general Lucullus’un da aynı bölgede bulunduğunu, onun savaştan döndüğünü ve takviye olarak çağırıldığını öğrendi. İki güçlü Roma askeri liderinin arasına sıkışan Spartaküs ve adamları, M.Ö. 71’de, Lucullus üzerinden Crassus’un ordusuyla yüzleşmeyi seçerek son bir tavır aldılar. Ordunun yarısı ölü bulundu bazıları ise Crassus’a saldırı halindeyken esir alındı, Spartaküs ve geriye kalan adamları ise Sele Nehri’nde son bir savaş için Crassus’un ordusuyla karşılaştılar.

Özellikle galip gelen lider Crassus’un Roma’ya dönüşünde şüphesiz çarpıtmalar olduğundan dolayı elimizde savaş hakkında çok az kayıt var. Spartaküs’ün genellikle arkadaşlarının arasında ve savaş alanında öldüğüne düşünülüyor. Appian’a göre, Spartaküs bir mızrakla kalçasından yaralandı ve kalkanı önünde tutarken mızrak dizine saplandı ta ki kendisi ve onların büyük çoğunluğunun etrafı çevrilip katledilene kadar. Spartaküs’ün bedenini modern bilim insanlarının bilgisiyle geri kazanmamız mümkün olmasa da eski kaynaklar onun savaş alanında can verdiğini söylüyor. Kalan adamları Crassus tarafından ele geçirildi ve 6.000 kişi Appian Way ile birlikte zaferinin sembolü olarak çarmıha gerildi bu da Roma devletine karşı hareket edecek olanlara bir uyarı niteliğindeydi. Tarihte Spartaküs sayısız Roma ordusunu yenilgiye uğratan yetenekli bir savaşçı olmuş olabilir fakat Üçüncü Köle Savaşı’nın sonunda, Romalılar Crassus’un unutmak istemeyeceği bir konuyu sürdürdüler.

Spartaküs’ün yandaşlarından 6.000’i Roma ve Capua arasında çarmıha gerildi, Fyodor Bronnikov, 1877

Spartaküs ne için mücadele etti?

Spartaküs’ün en ilginç tarafı, tarihsel başlangıçları ve ölümündeki gizemin yanı sıra hedefleriydi. Birçok insan, Spartaküs’ün köleliği ve insanlık dışı gladyatör oyunlarını durdurmak için bu isyanı başlattığına inanmayı seçiyor. Ancak, Spartaküs ve adamlarının eylemleri o kadar da asil değildi.  Zamanlarının çoğu şehirleri ve kırsal kesimleri yağmalamakla geçti ve Sicilya’ya başka bir isyan başlatmak için gitmesi kadar zenginleri yağmalamaya gittiği de düşünülüyor. Ancak durum böyle olmayabilir; bu yağmalama ve talan etmeler, moralleri yüksek tutmak ve kölelerin kaybettiği birçok serveti geri kazandırmak için yapılmış olabilir. Bir teoriye göre, Spartaküs birçok adamı evine geri göndermeye çalışmıştı ki bu ölümünden önce Güney İtalya’ya ani dönüşünü de açıklayan bir teori. Fakat bu konuyla ilgili geniş çapta yazmış olan eski bilim insanları tarafından hiçbir teori kaydedilmemiş.

Yine de Spartaküs modern tarihçiler ve klasikçiler için ilginç bir karakter olmaya devam ediyor. Onun eylemleri birçok analizin merkezinde yer alırken Romalılara karşı olan isyanı tarihteki en başarılı isyanlardan biri olma özelliğini hala sürdürüyor. Dahası, Crassus Spartaküs üzerinde başarılı olmasaydı, Roma İmparatorluğu birçok adımını çok farklı yönlere doğru atacaktı. Spartaküs’ün isyanı Roma tarihinde önemli bir olay, fakat etkileri ilk bakışta düşünülenden çok daha kapsamlı.

İlgili Yazılar
SPARTAKÜS: ROMALILARA KARŞI KÖLELERİN LİDERİ BİR GLADYATÖR – BÖLÜM 1
ANTİK SPARTA’NIN KÖLE ASKERLERİ “HELOTLAR”
KÖLELİKTEN SULTANLIĞA: ZİRVEYE DOĞRU MÜCADELE EDEN SAVAŞÇI “SULTAN BAYBARS”
MODERN TOPLUMLARIN ANTİK ROMA’NIN ÇÖKÜŞÜNDEN ÇIKARMASI GEREKEN 10 DERS

Çeviri: Özge Sertbaş

References

Appian “Civil Wars.” Penelope: University of Chicago. June 20, 2013. Accessed October 31, 2014. http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Appian/Civil_Wars/1*.html#120.

Appian. Roman History, Vol. II, Books 8.12-12. Translated by Horace White. (Harvard University Press: Harvard, 1912.)

Florus. Epitome of Roman History (London: W. Heinemann, 1947.)

Fox, Robin Lane. The Classical World: An Epic History from Homer to Hadrian (New York: Basic Books, 2006.)

Plutarch. Fall of the Roman Republic. Translated by R. Warner. (London: Penguin Books, 1972.)

Plutarch. Life of Crassus, Chapter X. Translated by Aubrey Stewart & George Long. (London: George Bell & Sons, 1892.)

Sallust. The histories, Vol.2, Books iii-v. Translated by Patrick McGushin (Oxford: Oxford University Press, 1994.)

By Ryan Stone

Get real time updates directly on you device, subscribe now.

Cevap bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Accept Read More