Roma Seksi, Roma Cinselliği, Roma Köleleri, Eşcinsellik ve Lex Scantinia Yasası

Eski Roma’da, Latince eşcinselliğin tanımı için eşdeğer bir sözcük yoktur ve heteroseksüaliteyi bir bireyin cinsel kimliği olarak kabul etmemektedir. Gay ya da normal, hiçbir ayrım yapılmayacaktı. Bunun yerine cinsellik, erkek ve kadın rollerinde baskın ya da pasif olmak üzere davranışsal belirsizlikler olarak belirlenir. Roma toplumu, “aktif” erkeklik tarafından yönetim, güç ve statü önceliği olarak vurgulanan erkeğin cinsiyet rolünün birincil otorite olduğu bir ataerkil sisteme sahipti.

Roma’da özgür doğan kadınlar söz konusu olduğunda, bazen örnek ve kahramanca nitelikler sergileyen bir kadını tanımlamak için kullanılan bir terim olan vir (virile erkek) kelimesi kullanılıp bazen “tribas fricatrix”, yani “sürtünen” ve “virago” anlamında olarak tanımlanırlardı.

Roma dini, erotik yaşam biçimini geliştirmenin yanı sıra erkeğin doğurtgan gücü yoluyla bireyin gücünü tanımlamak için dinsel uygulamayı zenginleştiren bir özellik olarak cinselliğin kabulünü destekledi. Bu tür gelenekler aktif bir erkeklik belirtisi idi, ancak dini hoşgörünün eşcinsel eylemlere uygulanıp uygulanmadığı bilinmiyor.

Erkekler, erkeklerle ilişki kurmak için özgürdü, ancak genellikle özgür doğan Roma vatandaşının erkekliğinin Lex Scantinia yasasına tabi olmadığı durumlarda kabul edilebilir bir durumdu, aksi taktirde adını ve aile ününü kötüye çıkarırdı veya infamia haline getirir (infamia – Yasal veya sosyal statü kaybı).

Lex Scantinia, tarihçilerin, pasif cinsel davranışta istekli bir rol oynamış olan yüksek tabakadan herhangi bir erkek vatandaşını cezalandırmak için hazırlanmış olduğuna inandığı bir Roma yasasıydı. Toplumsal bir perspektiften “pasif” ya da “itaatkâr” olmak, kadınsı özelliklere sahip olmak demekti, alt sınıfın ve kölelerin hareketler olan teslim olma ve pasif davranışlara sahip olma tehlikesiydi.

Eskiçağ’da Bekaret Yazımızı Mutlaka Okumalısınz

Fahişeler ya da aynı cinsten kölelerle cinsel ilişki kabul edilebilirdi, özgür doğan vatandaş nüfuz etmede aktif rol aldığı sürece bir serbest kişinin erkekliğine zarar veremezdi. Nadiren de olsa, anal deliğini veya “scultima”sını bağışlayan özgür doğanlar için “Scultimidonus” argo olarak kullanılan bir deyimdi. Roma satirist Gaius Lucilius’un metninde (“c.160s – 103/2 BC”) “kıç deliği bahşeden” olarak tercüme edildi.

Lejyonerlerde, askerler arasında eşcinsellik eylemi, askeri disiplinin ihlali olarak kabul edildi ve sert cezalar uygulandı. Bir Yunan tarihçisi olan Polybius (M.Ö. 200-118), yazılarında askerler arasında eşcinsel aktivitenin fustuarium ile cezalandırıldığını bildirmektedir.

Antik Dönem Seks Hayatı Hakkındaki Yazımız İlginizi Çekebilir

Özgür doğmuş herhangi biri gibi, askerlerin cinsel otoritelerini ve aktif (aktif) erkekliklerini berkitme işareti olarak kölelerle, fahişelerle ve esirlerle eşcinsel ilişkiye girmelerine izin verildi. Plutarch tarafından Marius biyografisinde yer alan bir olay, askerin cinsel bütünlüğünü korumaya yönelik hakkı olduğunu göstermektedir. Bu durumda, bir efsanevi isim olan Trebonius, üst düzey yetkilisi Gaius Luscius tarafından cinsel saldırıların hedefi haline geldi. Trebonius, Luscius’u öldürdüğü için mahkemeye getirildi, daha sonra beraat etti ve erkeklik ve özgür doğan erkek saflığını savunduğu için cesaret tacı kazandı.

Ordudaki benzer eşcinsel başka bir davada, “Masumiyet tartışması olmasına rağmen,” Julius Caesar tarafından yazılmış olduğuna inanılan bir kitap olan “De Bello Hispaniensi”, Sezar’ın İber Yarımadası’ndaki kamplarını ayrıntılarıyla anlatıyor ve onun bir cariye imiş gibi düzenli olarak cinsel ilişkide bulunduğu Romalı bir yetkiliden bahsediliyor (concubinus).

Lex Scantinia ve yasanın uygulanmasına, örneğin M.Ö.227’de Gaius Scantinius Capitolinus’un, Marcus Claudius Marcellus oğluyle ilgili cinsel taciz nedeniyle Lex araştırmasına konması gibi, birkaç eski kaynaklardan bahsedilmesine rağmen; bu yasanın tam hukuki geçerliliği ve hükümleri hala belirsizdir. Lex Scantinia’nın doğrudan eşcinselliğe bir saldırı olduğu kanıtlanmadı ve antik Roma’da genel olarak bu davranış bir suç olarak cezalandırılmadı. Bunun yerine, esasen, cinsiyette “üst” ya da “aktif” rolü üstlenmesini zorunlu kılınan bir Roma vatandaşının eril doğasını kontrol altında tutuyordu.

Antikçağ’da Cinsellik Üzerine Tüm Yazılarımıza Buradan Ulaşabilirsiniz

Hemcins Tecavüzü ve Kölelik

Lex Scantinia, tecavüz veya zorla pasif ilişki durumunda özgür doğan erkekleri infamia ve kovuşturmadan muaf tuttu. Hukukçu Pomponius’a göre, “savaş zamanında soyguncuların veya düşmanların gücüyle tecavüz edilen her insan” (vi praedonum vel hostium) hiçbir damgalama yemezdi.

Bununla birlikte, bir özgür kişinin başka bir özgür kişiye tecavüz etmesi bir kapital suçu olarak kabul edildi, böyle bir hareket ölüm cezası gerektiriyordu. Küçüklere tecavüz edilmesini önlemek için, erkek çocuklar “dokunulmazlık” işareti olan toga praetexta giysileri giymeli ve erkeklerin üzerlerinde gezinen bakışlarından kaçınmak için bir bulla giymeliydi.

Bir Roma vatandaşının yaşı veya doğum koşulları ne olursa olsun kendi kölesini seks için sömürmesine izin verilirdi. Özgür doğan bir Romalı, mülklerini herhangi bir suçlama ya da kovuşturma olmaksızın tecavüze, işkenceye ve kötüye kullanabilirdi. Bir köle, bedeniyle ilgili herhangi bir sivil koruma veya otoriteye sahip değildi; esasında bir köle cesedi, Dominus’larının cinsel isteklerini hafifletmek için kullanılırdı.

Antilçağ’da Seks Üzerine Tüm Yazılarımıza Buradan Ulaşabilirsiniz

İngiltere’nin Northumberland kentindeki Hadrian Duvarı’nı kuran İmparator Hadrian’ın (117 – 138), Antinous adlı güzel tasvir edilen bir Bithynian(Bolu ve çevre illerini kapsayan bölge) çocuğu ile bir ilişki yaşandığı belgelendi; bu ilişkinin aynı zamanda cinsel bir nitelik taşıdığı söylentileri de oldu.

Bazı tarihçiler, Nil’in aşa kısmına yaptığı kader yolculuğu esnasında, Antionus’un bir kurban olarak boğulduğunu (M.S. 300) söylemektedirler (Tartışmalı). Hadrian, onun anısına, Antinopolis şehrini Mısır’da kurdu ve Antinous adını, yönetici bir aile dışındaki üyelerle ilişkili olmayan bir onur unvanı olarak tanımladı.

Antinous’un aksine, savaş esiri olarak yakalanan ya da köle olarak satılan çocuklar ya da serbest (serbest köle) olarak ele geçirilen erkekler genellikle cinsel anlamda sömürülürdü. Aslında genç erkek köleleri kötüye kullanmanın toplumsal olarak kabul edilebilir olduğu düşünülüyordu; yaşlı Romalı erkeklerin elit sınıfı tarafından ezici davranışlara maruz kalmışlardı.

Puer delicatus veya deliciae (tatlı, narin anlamındadır) terimi genellikle cinsel tatmin ve arkadaşlık için kullanılan çocuk köleler için uygulanırdı. Bu uygulama, 1. yüzyılda Julio-Claudian hanedanı döneminden itibaren gümüş renkli bir vasal olan Warren Kupası’nda resmedilmiştir (kupanın orijinalliği tartışmalıdır). Kupa, seks pozisyonları içeren rölyeflerle süslüdür ve bir tarafı genç bir köle oğlana veya puer delicatus’a hükmeden genç bir yetişkin erkeği tasvir etmektedir.

Daha aşırı durumlarda, bir püer delicatus hırpalanmış ve dişil kıyafeti ile giyinmiş olurdu. Bu, genç nitelikleri korumak ve çocuklarda ve genç erkeklerde dişil ve pasif çekiciliği uzatmak için garip ve karanlık bir girişimdi.

Köle cinsel tatmin ticaretinin artması, özellikle imparatorluğun başlarında hadım köleleri ve puer delicatus ticareti senatonun, “kötülüğün arzusuyla” kendi isteği için bir köleyi edinmeyi yasaklayan bir yasayı onaylamasına neden oldu.

Kölelik Üzerine Tüm Yazılarımıza Buradan Ulaşabilirsiniz

Ünlü İmparator Nero’nun (54-68AD) bile Sporus adlı bir püder delicatus olduğu söylentisi vardır. Yalnızca Roma imparatorları için alışılagelmiş giysileri giyen, dikkate değer bir kadınsı cazibeye sahip genç bir adam. Kaynaklar, daha sonra eşi Poppaea Sabina’nın ölümünün ardından Sporus ile evlendiğine belirtiyor.

Eşcinsel Evlilik

Roma kanunları, eşcinsel çiftler arasındaki evliliği resmen tanımadı, ancak erken imparatorluk yıllarında eşcinsel evlilikler yaygındı.

Marcus Valerius Martialis, erkekler arasındaki evliliği “nadiren görülen bir şey” olarak nitelendirirken, eşcinsel evliliklerin hiçbir hukuksal bağı olmamasına rağmen özgür Romalıları ve imparatorları bu durum bu evliliklerden alıkoymadı.

Böyle bir örnek MS 3. yüzyıl başlarında İmparator Elagabalus’ta görülür (Marcus Aurelius Antoninus Augustus: 218 – 222 CE). Augustan Tarihi’nde (Roma’nın geç bir biyografi koleksiyonu) eksantrik ve çökmüş bir hükümdar olarak Roma’da resmi bir düğün töreninde Zoticus olarak adlandırılan bir erkek atletle evlenirken betimlenir.

İmparatorluğun dini kimliğinde gibi, zamanla olduğu gibi, eşcinsel davranışlara yönelik tutumlar da değişmeye başladı. Jüpiter ve Mars gibi pagan tanrılarının yerine, tek tanrılı yeni Hıristiyan dini geçer ve etkisi klasik dünyaya yayılır.

Ortaçağ’da Eşcinsellik Üzerine Yazımız İlginizi Çekebilir

M.S. 4. yüzyılda, eşcinsel evlilik uygulamalarına karşı yasaklar Hıristiyan İmparatorlar tarafından Codex Theodosianus (Roma Kanunlarının Derlemesi) kapsamında suç sayılmaktaydı. 390 yılında, üç Hıristiyan imparator II. Valentinian, I. Theodosius ve Arcadius, eşcinselliği, imparatorluğun her tarafında, özgür Romalılar için dahi yasadışı ilan ettiler.

Bizans İmparatoru olan I. Justinian (MS 527 – 565) herhangi bir eşcinsel davranış biçiminin “doğaya aykırı” olduğu ve Doğu İmparatorluğu’nda yasadışı olarak ilan edildiği bildirildi. Bu noktada, Hıristiyanlığın etkisi, Bizans İmparatorluğunun egemen inancı ve idealleri, toplumun kültürel görüşleri içindeki ortak yasasıydı.

Çeviri: Bünyamin Tan

Referanslar:

Alastair J.L. 2010, Blanshard, “Roman Vice,” in Sex: Vice and Love from Antiquity to Modernity, Wiley BlackWell
Cantarella, 1994, Bisexuality in the Ancient World, Yale University Press; New edition edition
Clarke, J, 2001, Looking at Lovemaking, University of California Press; 1st edition
Codex Theodosianus 9.7.3
Elaine Fantham, The Ambiguity of Virtus in Lucan’s Civil War and Statius, Arachnion. A Journal of Ancient Literature and History on the Web, nr. 3
Glossarium codicis Vatinici, Corpus Glossarum Latinarum IV
James Anderson Winn, 2009, The Poetry of War, Cambridge University Press; 1 edition
John R. Clarke, 2001, Looking at Lovemaking: Constructions of Sexuality in Roman Art 100 B.C.–A.D. 250, University of California Press
Mark Petrini, 1997, The Child and the Hero: Coming of Age in Catullus and Vergil, University of Michagen
Glossarium codicis Vatinici, Corpus Glossarum Latinarum IV
Rebecca Langlands, 2006, Sexual Morality in Ancient Rome, Cambridge University Press
Thomas A.J. McGinn, 2003, Prostitution, Sexuality and the Law in Ancient Rome, OUP USA; New Ed edition
Thomas Habinek, 2004, “The Invention of Sexuality in the World-City of Rome,” in The Roman Cultural Revolution, Cambridge University Press
Williams, 2009, Roman Homosexuality, OUP USA
WikiPedia

Haber: Markus Milligan