Lilith: Dişi Şeytan, Karanlıklar Tanrısı ya da Seks Tanrıçası?

Bazı kaynaklarda bir iblis olarak tanımlanırken, bazılarında ise paganların en karanlık tanrılarından biri olan bir ikondur. Lilith, bilinen en eski kadın ruhudur. Kökenleri ünlü Gılgamış Destanı’na dayanır fakat İncil ve Yahudi’lerin kanun kitabı olan Talmud’ta da ondan bahsedilir. Yahudilerin inancında o en kötü şeytandır ama bazı kaynaklarda yeryüzünde yaratılan ilk kadın olarak ismi geçer. Tanrı Lilith’i ilk kadın olarak ve Âdem’i yarattığı gibi yaratmıştır. Tek fark saf toprak yerine, pislik ve kalıntılar kullanmasıdır. Lilith ‘’gece’’ anlamına gelmektedir. Duygusallık, özgürlük ve aynı zamanda korkunun sembolüdür.

Sümerler’in Dişi Şeytanı

Lilith ismi Sümerlere ait ‘’lilitu’’kelimesinden gelir. Eski Mezopotamya’ya ait ünlü bir şiir olan Gılgamış Destan’ında Lilith’in adı geçer. Ağacın dallarını temsil ettiği büyüsel bir hikâyede ortaya çıkar. Diğer şeytanlarla birlikte anlatılmasına rağmen araştırmacılar hala onun bir iblis veya kötü bir tanrıça olup olmadığı konusunda anlaşmaya varamamışlardır. Yazılı metinlere bakılırsa, varlığının başlangıcından beri Sümerlere ait büyü işleriyle alakalı olduğu kesindi.

Kötü Kadın “Lilith” İyi Kadın “Havva” Bölüm – 1

Talmud’ta kontrol edilemez ve tehlikeli cinsellik anlayışıyla kötü bir ruh olarak tanımlanır. Şeytanlar yaratmak için erkek spermlerini kullanarak kendini döllendirdiği söylenir. Yüzlerce şeytanın anası olduğuna inanılır. Hititlerin, Mısırların, Yunanlıların ve Romalıların kültürlerinde bilinir. Sonraki zamanlarda, Avrupa’nın kuzeyine göç etmiştir. Kıyamet, cinsellik ve insanlara yaptığı büyüleri temsili eder.Efsanesi vampirlerle ilgili ilk hikayelerle bağdaştırılır.

Âdem’in karısı

Lilith, İncil’de bahsedilen konular arasındadır. En başından beri,  ahlaksız, tehlikeli ve şeytani bir ruha sahip olduğu düşünülür. Genesis Rabbah, ondan Âdem’in ilk karısı olarak bahsetmiştir. Kitaba göre, Tanrı Adem ve onu aynı andan yaratmıştır. Lilith, çok güçlü ve bağımsız ve Âdem il eşit olmayı istemiştir. Ondan daha az önemli olmayı kabul etmemiştir. Evlilikleri yürümemiştir ve hiçbir zaman mutlu olamamışlardır. Lilith ile ilgili anlaşmazlıklar ve hayal kıtalmud

rıklıkları yüzünden, Tanrı Âdem için ikinci bir kadın yaratmaya karar vermiştir (Havva).

Lilith, modern paganlar ve feministler için bir ikondur. Günümüzde, Lilith bir çok feminist grup için özgürlüğün sembolüdür. Artan eğitim seviyesi sayesinde, kadınlar erkeklerden bağımsız olabileceklerinin farkına varmışlardır ve kadınsal gücün sembolünü aramaya başlamışlardır. Aynı zamanda 1950’lerde ortaya çıkan Wicca dini takipçileri tarafından ilahlaştırılmışlardır. Michelangelo’nun onu yarı insan yarı yılan şeklinde tasvir ettiği Rönesans Dönemi’nde sanat ve edebiyat alanlarında popüler bir motif olmaya başlamıştır. Bilgi Ağacı’nın etrafında resmedildiği için hikayesinin önemi daha da artmıştır. Onu dünyanın en güzel kadını olarak resmeden Dante Gabriel Rosetti gibi erkek sanatçılara ilham kaynağı olmuştur. 20. yüzyılda kadınlar daha çok hak elde etmeye başladığında, erkeği ön plana koyan fikirleri reddetmeye başladılar. Lilith ismi, İsrail’de ulusal edebi program ve Yahudi kadınların dergilerinde başlık olarak görülmektedir. Eski Sümerli efsane dişi şeytan, antik mitoloji ile ilgili feminist literatüründe en popüler konulardan biridir. Araştırmacılar halen onu gerçek bir iblis olarak mı yaratıldığı ya da kadınların daha fazla güç kazandığında meydana gelebilecekler için asılsız bir uyarı mı olduğu hakkında karara varamamışlardır.

Kötü Kadın “Lilith” İyi Kadın “Havva” Bölüm – 2

Çeviri: Gülizar ÇAKMAK

Kaynak: ancient-origins