Grime Mezarları İngiltere’nin doğusundaki Norfolk, Thetford ormanı yakınlarında bulunan muhteşem bir neolitik çakmak taşı madeni sit alanıdır. Yaklaşık 5000 yıl önce başlayan ve bin yıllık bir süreç boyunca, taş devri insanları 10 metreden fazla tebeşirin altından “zemin taşı” çıkardılar. 400’den fazla maden kuyusu oluşturmak için sadece geyik boynuzları kullandılar. Bir kuyu ile işleri bittiğinde tekrar geri doldurarak, bugün gördüğümüz krater dolu manzarayı bıraktılar.
Neolitik dönemden bir süre sonra, bu alandan çakmak taşı çıkarıldığı bilgisi kayboldu ve Grime Mezarları’nın yeniden keşfedilmesi ancak 19. yüzyılın ikinci yarısını buldu.
Grime Mezarları hakkında fark edeceğiniz ilk şey muhtemelen ismidir. Çakmak taşı, bu bölgede neolitik dönemde yaşayan insanlar tarafından çıkarılırken, şu anki ismi çok daha sonraki bir çağda verildi. Bazı kaynaklara göre, bu bölge bir zamanlar Şeytan’ın dinlenme yeri olarak biliniyordu. Diğer kaynaklara göre, bu sit alanı Anglo-Saksonlar’ın kendi panteonlarında bir tanrı olan Grim (bazen Woden olarak tanımlanır) ile ilişkilendiriyordu. Bu siteye Anglo-Saksonlar tarafından verilen isim “Grim tanrısının ocakları” olarak tercüme edilebilir. Bu isim çakmak taşı yataklarının farkında olduklarının bir göstergesi olarak ele alınabilir.
Grime Mezarları’nın manzarası biraz tuhaf olarak tanımlanabilir. Sit alanının bir hava fotoğrafına bakıldığında, çukurlarla kaplı yemyeşil bir manzara görebilirsiniz. Bu çukurlardan 90 dönümlük bir alana yayılmış yaklaşık 400 tane olduğu tahmin edilmiştir. Bu arada, bu çukurlardan bazen “Şeytan’ın Delikleri” olarak söz edildiği de olmuştur. Bu garip manzara İngiliz antikacılar tarafından farklı şekilde yorumlandı. Örneğin 18. yüzyıl antikacısı Francis Blomefield (Norfolk’dan) çukurların “Danimarkalıların kamp yerleri” olduğuna inanıyorken, ünlü Elizabeth dönemi antikacısı William Camden, bu sit alanının “küçük siperler ve antik tahkimatlardan” oluştuğunu düşündü.
Bu çukurlar ancak 19. yüzyılda kazılıp ortaya çıkarılmıştır. İlk kazılar 1852’de gerçekleşmiştir. Peder Pettigrew tarafından çukurlardan ikisi kazılmışken diğer birkaç çukur Peder Manning tarafından açılmıştır. Peder Manning 1866’da döndüğünde birkaç çukur daha kazılmıştır. Ancak bu ilk kazılar kötü bir şekilde kaydedilmiştir ve kullanıma çok uygun değildir.
Papaz William Greenwell, Grime Mezarları’ndaki kazısına 1868 yılında başladı. Bu kazı iki yıl sürdü, ve elde edilen sonuçlar Pettigrew ve Manning’in sonuçlarından çok daha fazla önemlidir. Diğer buluntuların yanı sıra, Greenwell kızıl geyik boynuzu kazmaları (ana madencilik aracı) ve Cornish yeşil taşından yapılma taş bir balta keşfetti. Baltanın keşfedildiği galeride, Papaz tebeşir duvarlarda bu aletin bıçağı tarafından yapılan darbe izlerini de bulabildi.
Greenwell, bulduğu aletlerden onların Neolitik döneme ait olduğu sonucuna vardı. Elde ettiği sonuçla, Papaz çakmak taşı madenlerinin prehistorik olduğunu kanıtlamayı başardı. Britanya’nın herhangi bir yerinde ilk defa böyle bir keşif kanıtlanabilmişti. Fakat Greenwell’in keşfi tartışmalara yol açtı, çünkü çakmak taşı madenciliğinin Paleolitik dönemde zaten yapıldığını savunan insanlar vardır.
Aralarında en tartışmalı olan Çukur 15 de dahil olmak üzere, onlarca yıl boyunca daha çok çukur kazılmıştır. Çukur 15, çakmak taşı madeninin Paleolitik dönemden kaldığını kanıtlamayı umut eden arkeolog Leslie Armstrong tarafından 1937 ve 1939 yılları arasında kazılmıştır. Armstrong’un kazı sırasındaki buluntularından birisi “tebeşir tanrıça” olarak adlandırılan bir oyma heykelcikti. Paleolitik döneme ait olduğu bilinen diğer heykelciklere benzediği söylense de, heykelciğin keşfi şüphe ile karşılandı. Heykelciğin gerçekliği sorgulanmaktadır ve Armstrong’un kazıları sırasında bilinmeyen bir kişi tarafından kasıtlı olarak oraya yerleştirildiği öne sürülmüştür.
Greenwell’in çukurunun 1974 ve 1976 yılları arasında İngiliz Müzesi tarafından yeniden kazıldığı çalışma da dahil olmak üzere, Grime Mezarları’nda daha ayrıntılı bir arkeolojik çalışma 1970’li yıllarda yürütülmüştür. Şimdiye kadar en az 28 çukur kazılmıştır ve bunlar arkeologlara, madenlerin sadece Neolitik dönem boyunca nasıl kullanıldıkları hakkında değil, ayrıca bundan sonra madenlere ne olduğu ile ilgili bilgileri de sağlamıştır.
İlgili Yazılar
Sibirya’da Neolitik Döneme Tarihlenen Tütsü Odası Bulundu
Kapak Resmi: Yapay aydınlatma ışıklarının kuyunun 9 m altından yayıldığı galerilerden biri. Görüntüleme yönü yaklaşık olarak kuzey doğudur
Yazar Wu Mingren
Çeviri: Yağmur Kirişçi
Kaynaklar
Crowhurst, R., 2006. Grime’s Graves. [Online]
Available at: http://www.timetravel-britain.com/articles/stones/graves.shtml
Culture24, 2016. Grime’s Graves Prehistoric Flint Mine – English Heritage. [Online]
Available at: http://www.culture24.org.uk/am11492
Engineering Timelines, 2016. Grimes Graves flint mines. [Online]
Available at: http://www.engineering-timelines.com/scripts/engineeringItem.asp?id=288
English Heritage, 2016. Grime’s Graves. [Online]
Available at: http://www.english-heritage.org.uk/visit/places/grimes-graves-prehistoric-flint-mine/
Ross, D., 2016. Grimes Graves. [Online]
Available at: http://www.britainexpress.com/articles/Ancient_Britain/grimes-graves.htm
The Prehistoric Society, 2016. Grime’s Graves Neolithic flint mines. [Online]
Available at: http://www.prehistoricsociety.org/places/place/grimes_graves_neolithic_flint_mines/
Topping, P., 2003. Grimes Graves. [Online]
Available at: http://www.archaeologyuk.org/ba/ba72/feat2.shtml