Antik içkilerle ilgili arkeolojik kayıtlar epey nadir, ancak ortada olanları bizi uzun zamandır saklı olan antik yaşam alemlerine götürüyor. Yeni teknolojiler ve kimyasal analizlerle bilim insanları nihayetinde alkollü içeceklerin tüketildiği antik ziyafetlerin, kutlamaların ve ritüellerin detaylı hikayelerini oluşturabiliyor.
‘Alkol’ sözcüğünün ilk kez ne zaman kullanıldığı bilinmiyor. İlk alkollü içeceğin nasıl yapıldığı ve insanların onu neden lezzetli bulduğunu çözmek de çok zor. Ancak bilinen en eski alkollü içecek yaklaşık M.Ö. 7,000 – 6,500 arası Çin’in Henan vilayetindeki Jiahu köyünde yapılmış. Araştırmacılar içkinin pirinç, üzüm, bal ve alıç meyvesinden yapıldığını keşfettiler.
Ortadoğu’da insanlar bu sıralarda arpa birası yapmaya başladı. Ancak arpa birasının en eski arkeolojik kanıtı M.Ö. 6,000 dolaylarından geliyor ve Gürcistan’da çıkarıldı. Şaraba gelince, araştırmacılar bu içkinin arkeolojik kanıtını, bir zamanlar Fırat ve Dicle nehirlerinin yakınlarında yaşamış bir antik kültüre ait olan yerleşim yerinde, M.Ö. yaklaşık 7,000 yılından buldu.
Ortadoğu’da İçki Alışkanlığı
Mısır’da, alkol imalatında arpa kullanımı oldukça yaygındı. Bu içecek insanların en sık tükettiği ikinci sıvı kaynağıydı (Birincisi suydu). O kadar popülerdi ki çocuklar bile içiyordu. Antik Mısır uygarlığının erken zamanlarından beri bira üretiminin kanıtları bulunmakta. Dahası Mısır’da, Sümer’deki gibi, alkol aynı zamanda ilaç olarak kullanılıyordu.
İncil zamanlarında bile alkollü içkiler hakkında kayıtlar bulunmakta; Hristiyanlığın kutsal kitabı depresyondaki kişilere şarap verilmesi gerektiğini öneriyor. İncil’deki Meseller 31:6-7 kısımlarına göre şarabın etkisi kişilere ıstıraplarını unutturuyor.
Grek ve Romalıların Şarap Kutlamaları
Avrupalıların şarap içme gelenekleri muhtemelen Klasik Dönem Yunanistan’ı bölgesinde, insanların şarabı kahvaltıda içtiği zamanlarda ortaya çıktı. Antik Yunanistan’da şarap içmeyen biri bir barbar olarak görülürdü. Ancak Aristoteles ve Platon dahil birçok ünlü filozof, toplumlarının çok fazla içmesini yargılamıştır.
Romalılara gelince, onlar şarap üretiminin ve tüketiminin zaten yerleştiği toprakları fethedene kadar şarap üretmediler. Görünüşe göre Romalılar şarap içme fikrini Grekler ve Etrüsklerden aldılar.
James Grout’un yazdığı Encyclopedia Romana şöyle açıklar: “Şarap ve tarıma dair en eski eser Kartaca dilinde yazılmıştır. M.Ö 146’da Kartaca’nın yok edilişiyle Senato bu bilimsel eserin Latin diline çevrilmesini emretti ve eser akabinde bağcılık üzerine yazılan tüm Roma eserlerine kaynak oldu. Bunun garip yanıysa Kartaca Savaşlarında Kartaca’nın yok edilmesi üzerine ısrar eden Cato’ydu. M.Ö. yaklaşık 160 yılında da, aynı zamanda Latin dilinde günümüze kadar ulaşabilmiş en eski eser olan, ilk Roma bağcılığı incelemesi De Agri Cultura’yı yazan da yine Cato’ydu. Bu kitapta Cato, bağcılığın eskiden geleneksel olarak geçim tarımı üzerine kurulu olan bir tarım ekonomisinde ne denli önem kazandığını belli eden, büyük köle temelli villa mülklerindeki şarap üretimini tartışıyordu. Gerçekten de, Pliny’ye göre M.Ö. 154’e doğru İtalya’daki şarap üretimi emsalsizdi. Aynı yılda, üzüm bağlarının yetiştirilmesi Alplerin ötesinde yasaklanmıştı ve milattan önceki ilk iki yüzyılda şarap vilayetlere, özellikle Galya’ya, geniş bağ mülklerini ekip biçmeye ihtiyaç duydukları köleler karşılığında ihraç ediliyordu. (Galya ile olan şarap ticareti kısmen çok kapsamlıydı, yazıyor Diodorus Siculus, çünkü o bölgenin yerlileri su katılmamış olarak ve ölçüsüzce içilen şarapla sersemleşmişti). Ancak git gide daha çok toprak villa mülkleri tarafından istimlâk edildikçe yerinden edilmiş kırsal nüfus Roma’ya göç etmeye zorlanmıştı ta ki M.Ö. ilk yüzyılda şehrin yaklaşık bir milyon nüfusu olana kadar.”
İlgili Yazılar
Alkollü içeceklerin antik kalıntıları Çin’de, İspanyol öncesi dönem Meksika’da ve Güney Amerika’nın bazı kısımlarında da bulunmuştur. Fakat zamanın ellerinden hangi antik içki tortusu kurtulup günümüze gelmeyi başarabilmiştir?
Bir Şişe Arkeolojik Rüya
Alışılmadık bir şişe şarap 1867 yılında Almanya’da keşfedildi. Milattan sonra 350 yılında bir Romalı soylu, bir şişe yerli üretim şarapla birlikte gömülmüştü. Speyer kentinin yakınlarında çıkarıldığında şişenin içinde hala bir sıvının kalmış olmasına araştırmacılar şok olmuştu. Bu, bir arkeolojik kazı alanından kurtarılmış bilinen en eski sıvı şaraptı. Birinci Dünya Savaşı sırasında bir kimyacı tarafından incelenmiş olmasına rağmen görünüşe göre şişe hiç açılmamış. Günümüzde araştırmacılar şişeyi açıp açmama konusunda hala tartışıyorlar. Mikrobiyolojik açıdan bakıldığında bu antik şişeyi açmak tehlikeli olabilir. Şarap şişesi Pfalz Tarih Müzesinde bir asırdan fazla süredir sergi halinde ve çok ilginç bir eser olmasına rağmen şişeyi hiçbir araştırma ekibi açmaya cüret edemiyor.
1960larda araştırmacılar İran’daki Hajji Firuz Tepe’de eski bir üzüm şarabı kalıntısı keşfetti. Bu aynı zamanda şarap üretiminin en eski arkeolojik kanıtıdır. Çömlekteki şarap kalıntısı şarabın tarifini yeniden yaratmak için kullanılamasa da bu bulgu hala antik şarap imalatı hakkında değerli bir bilgi kaynağı niteliğindedir.
Tarihin Bir Parçası Olarak Alkol
Almanya’nın Bremen şehri en eskisi 1653’ten olmak üzere 17. yüzyıl şarapları üzerine geniş bir koleksiyona ev sahipliği yapıyor. Şimdilerde bu şaraplar içilemez halde ancak koleksiyon geçmişe hürmet olarak varlığını sürdürüyor. Bu koleksiyon dünyadaki en eski şarap koleksiyonlarından biri.
Alkol neredeyse hep günlük yaşamın bir parçası olmuştur. En eski tariflerin birçoğu hala bir sır ancak antik şarapların fazlaca zeytin yağı içerdiği biliniyor. Yeni teknolojiler araştırmacıların antik karışımlar hakkında daha fazla bilgi kurtarabilmesini sağlıyor ve bazı insanlar bunları geleneksel yöntemlerle yapmayı bile deniyor. Alkolün tarihi devam ediyor.
Bir Bira Fabrikası, Antik Mezarlıkta Bulunan 2500 Yıllık İçkiyi Yeniden Hayata Döndürüyor
Çeviri: Cemre Nayir
Yazar: Natalia Klimczak
Kaynak: ancient-origins
verdin bilgiler icin teşekkür ederim