Arkeologlar, Alaska‘da bulunan bronz kemer tokasının ve silindir şeklindeki boncuğun, Avrupalılarla temasa geçmeden yüzyıllar önce meydana gelen, Asya ve Arktika arasındaki ticaretin ilk somut kanıtları olduğunu söylüyor. Analize göre, insan eliyle yapılmış bu objelerin yolu yerli bir köye düşmeden 700 yıl önce, Doğu Asya’da kurşundan, bakırdan ve kalaydan yapılmış.
Purdue Üniversitesi antropolojistlerinden H. Kory Cooper bu keşfi “ilginç anlamlar yüklü küçük bir buluş” olarak tanımlıyor. Cooper, basın açıklamasında şunları söyledi: “Bu buluş insanların Arktika’ya bakış açısını değiştirecek. Zamanında çok az nüfuslu topluluklar yaşadığı için, bazıları Arktika ve Subartik bölgesini teknolojik icatların olmadığı, ıssız bölgeler olarak tanımlamıştır. Fakat burada ilginç şeylerin yaşanmadığını söyleyemeyiz. Bu buluş, yerlilerin sadece o bölgede bulunan metalleri kullanmakla kalmayıp başka yerlerden de metal aldığı anlamına gelir.”
Alaska’nın kuzeybatısında bir evin bulunduğu alandan çıkarıldıktan sonra ilk olarak 2011 yılında bildirilen insan eliyle yapılmış bu objeler 700 ila 900 yıl öncesine dayanıyor. Bu ev, Seward Yarımadası’nda, Espenberg Burnu’nda modern Eskimo atalarına ait bir alanın parçasıydı.
Cooper, bulunan metal objelerin yerliler tarafından yapılmadığının bariz olduğunu ve evin bulunduğu alanın Avrupalılarla devamlı temasa geçilmeden yüzyıllar önce, 1700’lü yılların sonunda, kullanıldığını söyledi. Ayrıca, Arktika’da yaşayan yerli halkın yörede bulunan ham bakır, doğal demir ve hatta göktaşı gibi metalleri kullandığını fakat eritmediklerini de ekledi.
Cooper’ın laboratuvarında X-ışınları florışıması kullanarak analiz ettiği kemer tokası ve boncuğun zamanında Asya’da eritilmiş gibi kurşunlu alaşımdan yapıldığını ortaya çıktı.
Cooper, “Eritilmiş alaşımların Avrasya’da bir yerde üretilip Sibirya’da ticaretinin yapıldığına, oradan da Bering Boğazı’nı geçip Eskimo halkının atalarına ulaştığına inanıyoruz” dedi.
Metallerin ne zamandan geldiği bilinmese de radyokarbon, deri bir şeride bağlı kemer tokası için 500 ila 800 yıl öncesine dayanan bir tarih verdi. Araştırmacılar bronz parçaların evden daha eski olabileceğini belirtse de bu tarih evin kullanıldığı dönemle örtüşüyor.
İlgili Yazılar
Cooper sözlerine şöyle devam etti: “Kemer tokası endüstriyel bir ürün olarak görülebilir ve bu dönem için daha önce
görülmemiş bir buluştur. Çin’in orta kuzeyinde Milat’tan önce ilk altı yüzyıl boyunca bir at koşum takımının parçası olarak kullanılan bir kemer tokasına benziyor. Asya’ya ait metallerin ön temasla ticaretinin yapılması beklemediğimiz bir durum değildi. Sözlü tarihe ve diğer arkeolojik bulgulara göre şaşırtıcı olmayan bu durum, Avrasya’da ticareti yapılan metallerin güzel örneklerini bulmadan önce sadece bir zaman meselesiydi.
Espenberg Burnu’nda kemer tokası ve boncuk bulan aynı takım bir başka alanda bakırdan yapılmış üç tane daha insan yapımı obje buldu. Bu objeler; balık oltası, iğne ve bakır bir sacın küçük bir parçasıydı.
Bu objeler, ham bakırın yerli ticaretinin yapıldığına inanılan, 17. yüzyıla dayanan çok daha yakın bir tarihe ait bir evin alanında bulundu.
Cooper sözlerini şöyle bitirdi: “İnsan yapımı metal objeler aşınana kadar kullanıldığı ve iyi korunmadığı için bu tür objelerin buluşu çok rastladığımız bir durum değildir. Bu objeler korunma bakımından çok önemlidir.”
Cooper ve meslektaşları, Journal of Archaeological Science‘ın (Arkeoloji Bilimi Dergisi) Ekim sayısında bulgularını paylaştı.
Çeviri: Buket Nur Ekim
Kaynak: westerndigs