Antik Yunanlar modern uygarlığa özellikle eğitim, felsefe, bilim, sanat, siyaset ve dil olmak üzere birçok şey katmıştır. Ama bıraktıkları bunlarla da bitmiyor. Kendilerinden kalan en önemli şeylerden biri ise mitoloji. Zeus, Minotaur, Herkül, Aşil, Prometeus… Liste uzadıkça uzuyor. Ancak çoğu mitin genellikle kurgu olduğu bilinen bir şeyken, hiç aklınıza o hikayelerde doğruluk payı olabileceği geldi mi? Benim aklıma geldi, biraz araştırma sonrası işte son zamanlarda gözler önüne serilmiş olan Yunan mitolojisi ve Antik Yunan hakkında 10 sır.
1- Truva Atı Aslında Hiç Var Olmadı
Hepimiz Homerus’un Odise destanındaki Truva atını biliyoruz, ama meğer Truva şehrine gizlice sokulan efsanevi tahta at gerçekten bir efsaneymiş. Yunanlar tarafından işgal edilen Truva’nın gerçek bir şehir olduğuna şüphe yok; fakat efsanenin kaynağı olan Truva atının varlığını destekleyecek arkeolojik bir kanıt yok. Büyük ihtimalle orduların kuşatma sırasında kendilerini alevli oklardan korumak için ıslak at postlarını kullanmalarından ilham alınarak yaratılmış.
2- Homeros’un Gerçekten Var Olduğuna Dair Kanıt Yok
Çoğu destanının bir efsane olmasına ek olarak kesin olarak Homeros yaşadı, diyemiyoruz. Daha doğru dillendirmek gerekirse yaşadığına dair yazılı bir kanıt yok –ama yaşamadığına dair de bir kanıt yok. Sorun şu ki, Yunan destanları ve efsaneleri birisi onları yazmayı akla getirinceye kadar sözlü şekilde ilerledi; bu da demek oluyor ki Homeros’un gerçekten yaşayıp bunları yazdığını söylemek gerçekten zor.
### Antik Yunan’da Ölüm Üzerine Söylenmiş Güzel Sözler
3- Pisagor Adını Taşıyan Teoremi İcat Etmemiş Olabilir
Yine, Pisagor’un ünlü denkleminin kendisi tarafından ortaya çıkarıldığına dair yazılı kanıt yok. Ama Babillilerin birkaç yüzyıl öncesinde teoriyi kullandıklarına dair kanıt var. Pisagor her şeye rağmen müthiş bir matematikçiydi ve müzik aralığını açıklamak için oran kullanan ilk kişiydi.
### Pisagor Teoremi ve Gizli Kalmış Hayatının Detayları Bu Yazımızda
4- Spartalılar Demiri Para Birimi Olarak Kullanmadılar
Bütün Sparta mitolojisiyle ve sert savaşçı görünümleriyle güzel bir uyum sağlasa da hiçbir madeni para aslında Sparta’da yapılmadı. Bunun yerine ithal gümüş kullandılar. Bundan ayrı olarak Sparta’ya giren lüks mal yoktu. Aksi takdirde bu durum sert antrenman düzenlerinden, savaştan, perhizden, ve tabii ki ünlü oldukları özlü sözlerden oluşan hayat tarzlarını büyük ölçüde değiştirirdi.
5- Yunan Alfabesinin Birden Fazla Mucidi Vardı
M.Ö. 8. yüzyıla kadar uzanan Homeros destanları, Yunan alfabesi kullanılarak yazılmış ilk eserlerdendi. Yunan alfabesi aslında Fenike alfabesini temel almıştır. Bahsi geçen alfabenin ilk iki harfi alfa ve betadır, isim de buradan gelmektedir. Antik Yunanlara göre, Palamedes Yunan versiyonunu ortaya çıkaran ilk kişiydi; ama şaşırtıcı şekilde, harflere belirgin geometrik şekillerini veren kişi Pisagor’du.
6- Yunanlar Parayı Ruhları Uğruna Kullanmaya Başladı
İlk ortaya çıktığında para, tabii ki, işleri çok kolaylaştırdı. Ancak Yunanların 5. yüzyılda parayı kullanmasının ticaret sebebi değildi. Asıl sebep ise karşılıklı ilişkilerin ve ahbaplarına karşı mecburiyetin topluma ve ruhlarına derinden işlemesiydi.
7- Tiyatrolar Dionysus’un Tarikatının Bir Parçasıydı
Akropolis’te oynanan büyük Yunan trajedilerinin ve komedilerinin Dionysus tarikatının bir parçası olduğuna şüphe yok. Ama tiyatronun kendi kökeni hakkında birçok tartışma var. Bazı kaynaklara göre tiyatro; neredeyse bir yüzyıl öncesinde oyunlarını at arabasında sahneye koyan aktör Thespis’le ortaya çıktı.
8- Sokrates Filozof Olmadan Önce Bir Savaşçıydı
Sokrates’in temelde bir düşünür ve filozof olarak tanınıyor olmasına rağmen zorlu askeri eylemlerle mücadele etmiş deneyimli bir savaşçıydı. Hayat hakkında düşünmesine sebep olan bu askeri deneyimiydi. Hayatının geri kalanını Yunan toplumunu eğitip onları da hayatları üstüne düşünmeye teşvik etmekle geçirdi.
9- Yunan Tarikatlarının Sırları Sır Olarak Kalmaya Devam Ediyor
Dionysus’un tarikatından zaten bahsettik ama başka tarikatlar da vardı; mesela tarım tanrıçası Demeter’in. Ayinler sırasında ne yaptıkları hala çok bilinmiyor. Ayin kıyafetleri giyip belli nesnelere taparak başladıkları tahmin ediliyor.
10- Büyük İskender O Kadar da Büyük Değildi
Efsanevi askeri hünerlerine diyecek lafımız yok. Fakat çok da endamlı biri değildi ve disiplinli olmasıyla bilinmezdi. İçerdi ve huysuzdu, birçok arkadaşının İskender’in bu huysuzlukları sonunda yaralandığı olurdu. Bir süre sonra paranoyaklaştı. Ancak bunlar efsanevi bir askeri lider namını bozamadı.
### Daha Önce Hiç Görmediğiniz Halleriyle Dünyanın 10 Harikası
### Modern Toplumların Antik Roma’nın Çöküşünden Çıkarması Gereken 10 Ders
### Dünyayı Yönetmek İçin Toplanmış En Güçlü ve Gizli 10 Tarikat
Çeviri: Sena Yılmazkarasu
Kaynak: ancient-origins “10 Secrets About Ancient Greece That Are Rarely Recounted“