Antik Trakya’ya Ait Altın Hazinesi Kurtarma Kazılarında Keşfedildi

‘’Büyük İskender’in zamanından kalan’’ Antik Trakya altın hazinesi, Bulgaristan’ın güneyinde bulunan Primorsko, kıyıya yakın, tatil köylerinde kurtarma kazıları yapılırken keşfedilmiştir.

Primorsko Belediyesi’nin bildirisine göre, hazine, geçit töreni veya resmi dini törenlerde Antik Trakya dinastının (Bulg. Hanedan) at koşum takımını süsleyen toplam 37 aplikeden oluşuyor.

Hazine, Primorsko merkezine 7 km uzaklıkta, Silihlyar olarak bilinen yerde, kurtarma kazıları yapılırken bir mezarda keşfedilmiştir.

Altın aplikelerin tarihi, milattan önce 4. yüzyıl sonu – 3. yüzyıl başına, daha açık olunursa, milattan önce 320-280 yıllarına uzanır.

Primorsko Altın Hazinesi’ne ismini veren aplikeler, Karadeniz kasabasında bulunan Primorsko Tarih Müzesinde, kaşifleri Sofya’da Yeni Bulgar Üniversitesinde Doçent Profesör PetarBalabanov ve Primorsko Müzesi yöneticisi Daniel Pantov tarafından bir haber konferansında sunulmuştur.  Konferansa Primorsko Belediye Başkanı Dimitar Germanov da katılmıştır.

Sunumda Antik Trakya hanedanının at koşum takımlarını süsleyen aplikelerin nadir ve büyüleyici buluntular olduklarının altını çiziliyor.

Apliklelerin başı olan, bir kartalın başını resmedecek şekilde oluşturulmuş ve iki yuvarlak kalkandan oluşuyor.

Trakya hanedanlarının, yalnızca çok özel durumlarda, koşum takımları için bu aplikeleri kullandıkları fark edilmiştir. Koşum süslemeleri, hanedanların mezarında öbür dünyada da sahiplerini takip edebilmek için kurban edilmiş atlar ile birlikte yer edinmiştir.

Primorsko Hazinesi’nin aplikelerinin yerel Antik Trakya kuyumucusunun işçiliği olduğuna inanılıyor. Motiflerinin ise Eski Helenistik Döneme özgü olduğu söyleniliyor.

Hazine, günümüz hazine avcılarının saldırısından sonra Primorsko yakınlarda olan Silihlyar’da bulunan 10 Trakya höyüğünün bazılarının kurtarma kazıları yapılırken keşfedilmiştir.

Bulunduktan hemen sonra da güvenliği için Primorsko emniyet müdürlüğüne teslim edilmiştir.

İlginç olan ise, arkeologların mezarın Eski dönemde zaten yağmalandığını keşfetmeleriydi. Nasıl olduysa, altın aplikeler olası bir yağmalama girişimine karşı bilinçli bir bir şekilde çok iyi saklanmış.

Primorsko Müzesi Yöneticisi Daniel Pantov: ‘’Aplikeleri, kurtarma çalışmalarının son gününde metal dedektör sayesinde bulduk. Onları bulmamız beklenmedik bir durumdu çünkü Eski dönemde gömülü haznelerin çoktan yok olup gittiğine inanıyorduk.’’

‘’Aplikeler, en zengin ve soylu aristokratlara aitti. At kafaları ise yalnızca Trakyalıların kutlama etkinliklerinde kullanılıyordu.’’ diye de ekliyor.

 

 

Hazinenin bulunduğu, Eski Trakya’daki gömülü tepecik, muhtemelen kendisine bağlı olduğu yerli Trakya yöneticisinin defninden sonra dikilmişti ve Silihlyar’daki en geniş tepeciklerden biriydi. 6 metre uzunluğunda, çapı ise 111 metredir.

Üstelik kurtarma çukurlarında kazılmış olan, hazine avı baskınlarından hemen sonra gelen tepeciklerden ilki buydu. Pantov, kurtarma kazıları 5 yıldan sonra ancak mümkün olabildiğini söylüyor.

Daniel Pantov: ‘’Hazine, yerli bir zanaatkarın açıkça nasıl bir hayat yaşadığını gösterdiği için eşsizdir. Yerli Trakya kültürünün, zenginliğe tanıklığın ve hanedanların nasıl yaşadıklarının önemli bir örneğidir. Hazineyi bulmamız buna değdi çünkü hazine sadece altın değil, nefis bir sanat eseri ve tarihi değeri çok yüksekçünkü kimse bu bölgede böylesine kalıntılar bulmayı beklemiyordu.’’

 

Görünüşe göre, 1986 yılında Kuzeydoğu Bulgaristan’ın, Şumen ilinde, İvanski kasabasının yanında bulunan İvanski Altın Hazinesi ve 2012 yılında Razgrad ilinde Sboryanovo Arkeolojik Koruma’da bulunmuş özellikle de etkileyici olan ve aplikelere ek olarak başka mücevherler de taşıyan Sveshtari Altın Hazinesine atıfta bulunarak: ‘’Şimdiye kadar bu tip kalıntılar, Kuzey Bulgaristan’da ortaya çıkmıştı, burada, güneyde, değil. Benzer kalıntılar ise ya gümüşten yapılmış oluyor ya da tek bir aplikeden oluşuyordu.’’

Sveshtari Altın Hazinesi, Getae, Bulgaristan’ın güneydoğusu ile Romanya’nın kuzeybatısına yerleşmiş güçlü bir kabile, hanedanına, İvanski Altın Hazinesi ise, Getae’nin bir parçası olan Krobyzoi kabilesinin hanedanına aitti.

Yakın zamanda bulunan Primorsko Altın Hazinesi, bugün Bulgaristan’ın güneydoğusu ile Türkiye’nin kuzeybatısında yaşamış iki farklı Trakya kabilesi ile ilişkilendiriliyor, özellikle de Yıldız Dağları bölgesinde.

PetarBalabanov: ‘’Eski Trakya krallığı, [o zamanda] Yıldız Dağları ile başkentleri Bizye ya da bugünkü adıyla Vizye, birleştirilmişti. Bu yüzden Yıldız Dağlarında bulunan kalıntılar, krallığın aristokratlarının daha bir zengin ve güçlü olduğunu gösteriyor. Fakat yazılı kaynaklarda bununla ilgili çok fazla bilgi bulunmadığı için Eski Trakya tarihinin bu sayfasında yalnızca arkeolojik keşifler bizlere ışık tutabilmektedir.’’

Primorsko Belediye Başkanı Dimitar Germanov, Karadeniz belediyesindeki son arkeolojik keşiflerin, arkeolojik, tarihi ve kültürel mirasın bilinçli bir şekilde tanıtım politikasını 2012’den beri kültürel turizmi arttırabilmek için tasarlamasının bir sonucu olduğunu söylüyor.

Müze Yöneticisi Pantov’un, kazılan arkeolojik alanların ve son iki yılda Primorsko etrafında kültürel turizm istikamet yeri gibi tanıtılması için belirgin planları vardır.

Yeni keşfedilen Eski Trakya Primorsko Altın Hazinesi, güvenli camlar arkasında sergileniyor ve Primorsko Tarih Müzesinin odak koleksiyonu olacak.
Çeviri: Gülnihal Kafadar

Kaynak: archaeologyinbulgaria