En az altı insan iskeleti ile dolu olan 2400 yıllık bir mezar Kuzey Irak’ta keşfedildi. Mezarda bulunan eserler arasında birbirine bakan 2 yılanbaşı şekilleri ile dekore edilmiş bir bilezik var.
Mezar, Boston Üniversitesi’nde Profesör Michael Danti rehberliğindeki arkeologlara göre; bir dizi sefer sonucunda Büyük İskender tarafından fethedilen Orta Doğu’da bir imparatorluk olan Achaemenid imparatorluğu(M.Ö. 330-550 arası) zamanından ya hemen sonra ya da sonuna doğru inşa edildi. Kazı sonuçları, 2016 Kasım ayında Amerikan okullarında doğu araştırmaları üzerine yapılan yıllık toplantıda sırasıyla Ohio Devlet Üniversitesi ve Pensilvanya Üniversitesi’nden mezun öğrenciler Katie Downey ve Kyra Kaecher tarafından sunuldu.
Arkeoloji takımının Live Science’a bir e-posta’da anlattıklarına göre; “Yılanbaşlıklı bilezik, Achaemenid zamanlarında çok popülerdi ve mezarın tarihine yardımcı oldu.”
İskeletlerin bazıları karışık bir halde bulunduğundan dolayı, aslında kaç insanın mezara gömüldüğünü tam olarak söylemek arkeologlar için oldukça zor. Araştırmacıların belirlemelerine göre; o karışıklık, birisinin eski zamanlarda mezara girip, muhtemelen soygunculuk yaptığını gösteriyor.
Mezarın içinde arkeologlar ayrıca bir çift bronz küpe ve beşi hala bozulmamış olan an az 48 çömlek kâse kalıntıları buldular. Onların yazdıklarına göre; “Mezarda 5 sağlam kâse vardı; bir köprü ağızlı kavanoz, 3 testi ve bir minyatür kavanoz. Hepsi, iskeletlerin başları yanında bulundu.”
Bu mezar, muhtemelen soylulara ya da zenginlere ait değildi. Arkeologlara göre; “Seramik bulgular ve sınırlı miktarda metal ve diğer objelere dayanarak bu insanların muhtemelen daha mütevazı bir geçmişten olduklarını çıkarabiliriz.” Arkeologlar, bu insanların birbirleriyle alakalı olup olmadıklarından henüz emin değiller.
Kemik Katmanları
Arkeologlar, 400 ile 1300 yılları arasında bir zaman önce, orijinal olarak artı 6 iskeletin evinin bulunduğu mezarın yeniden kullanıldığını ve en az 5 (muhtemelen daha fazla) insanın daha oraya gömüldüğünü keşfettiler. Bu toprak katmanı ile eski kemiklerden ayrılan o iskeletlerin başlarının batıya dönük oldukları keşfedildi. Arkeologlar, daha yakın zamana ait mezarlara işaret eden herhangi bir kalıntı bulmadılar.
İlgili Yazılar
Arkeologlar, iskeletler ve konumları ile bulunan kalıntıların yokluğuna dayanarak mezarın yeniden kullanımının muhtemelen İlk ya da Orta İslam Dönemine (17.yy-18.yy) işaret ettiğini, fakat kalıntılar ya da karbon örnekleri olmadan bunun kanıtlanamayacağını Live Science’a anlattılar.
Onlara göre; Araştırmacılar yine de daha yakın zamana ait mezarların zaman periyodunun bunların İslami mezarlar olduğu anlamına gelmediğine dikkati çektiler. “Tarihi olarak bu bölgede çeşitli dini gruplar; Müslümanlar, Hristiyanlar, Yezidiler, Zaroastrianlar ve daha başka birçoğu dâhil birlikte yaşadılar.”
Koruma İhtiyacı
Mezar, 2013 yılının bir yaz ayında, bir yolu genişleten yapı işçileri onu keşfettikten sonra kazıldı. Çok sayıda arkeolog, korumanın kuzey Irak’taki mirasın hayatta kalması için kritik öneme sahip olduğunu geçen birkaç yılda Live Science’a anlattı.
İslami Devlet Grup militanları (İŞİD, ISIL ya da DAEŞ olarak ta biliniyor), 2014’ün Bahar ve Yazında askeri bir mücadele esnasında Kuzey Irağın bir bölümünü fethettikten sonra çoğu miras alanlarını yağmaladılar, yıktılar, bozdular. Bu özel miras, ele geçirdikleri bir alanda değildi. Günümüzde, İŞİD hala Musul’un bir bölümünü, birkaç küçük şehri ve Kuzey Irak’taki kırsal alanları kontrolü altında tutuyor.
Çok sayıda arkeolog ayrıca Saddam Hüseyin’in hâkimiyeti esnasında arkeologların Kuzey Irak’ın bölgelerine erişimleri çok kısıtlı olduğunu ve bir grup alanın korumaya önemli derecede ihtiyacı olduğunu geçen birkaç yıl önce Live Science’a anlattılar. Bunun yanında inşa projeleri (bu mezarın keşfine yol açan yol genişletme projesi gibi) olursa, yeni arkeolojik alanlar keşfedilecektir.
Iraklı Arkeologlar British Museum Tarafından Eğitilecek
Çeviri: Elif Nur Targan
Kaynakdan Birebir Çevirilmiştir: Live Science